Խիստ բարեպաշտները կարող են չկարդալ այս հրապարակախոսությունը:
Եվ այսպես, որոշեցի փոքր-ինչ խոսել կրոնի մասին, տարբեր համատեքստերում: Նախորդ գրածս այս
թեմայով շատ հակիրճ էր: Ոստի որոշեցի մի փոքր ավելի ամբողջական անդրադառնամ կրոնի և
եկեղեցու հարցերին, հատկապես հաշվի առնելով մերօրյա այն իրադարձությունները, որոնք
ծավալվում են մեր շուրջ: Այսպես՝ տողերիս հեղինակը չլինելով որևէ կրոնի կամ հոսանքի
հետևորդ, իրեն իրավունք է վերապահում բարձրաձայն քննարկել նմանատիպ հարցեր, քանզի չի
հավատում Սադայելի հետ հանդիպմանը: Սկսենք այն բանից, թե ինչպես է մարդ դառնում որևէ
կրոնի հետևորդ: Երբ երկու մարդ ունենում են սեռական մերձեցում, որոշակի հանգամանքներում
և առանց որոշակի ատրիբուտներ օգտագործելու, շատ տրամաբանական է, որ տեղի ունենա կենսաբանական
ռեակցիա և ձևավորվի սաղմ: Դրան տանող գործընթացը, առաջացման նախապայմանները և ԳՈՐԾԻՔՆԵՐԸ
որևէ առնչություն չունեն կրոնի հետ: Սաղմը ձևավորվում է, ըստ որոշ կարծիքների մինչև
ինը ամիս ժամկետում: Այդ ընթացքում նա չի առնչվում եկեղեցու հետ, Մուհամմեդի հետ ջիհադի
հարցեր չի քննարկում, իսկ Սիդհարթան նրան խոհեմություն չի սովորոցենում: Այդ սաղմը
ինչ-որ լարի միջոցով առանց հասկանալ սնվում է: Ի դեպ, այդ լարով ինչ-ինչ կրոնական հոսանքներ
ևս չեն թափանցում: Ու այսպես, եթե ամեն ինչ բարեհաջող է ընթանում, ծնվում է նոր արարած,
որին մեր օրերում մարդ են անվանում: Էլի մեր օրերում, ընդունված է խոսել մարդու իրավունքների
և հիմնարար ազատությունների մասին: Երբ այդ սոցիալական կենդանին դառնում է տասնվեց
տարեկան, նրան թույլ են տալիս նայել էրոտիկա, իհարկե իր ընտրությամբ, երբ այդ նույն
սոցիալական կենդանին հատում է տասնութի սահմանը,
նրան իրավունք են տալիս մասնակցել մեկ այլ սոցիալական կենդանի արարելու գործընթացին
կամ զանգվածային օրգիաներում ունենալ դերակատարում, որոնք մեր երկրում ընտրություն
են կոչվում: Բայց կարծես թե, խիստ ազատականներս ու մարդու ընտրությունների մասին մտածողներս
բնավ չենք մտածում ... լավ այստեղ կանգ առանք, ավելի մանրամասն: Ինչպես պնդում է հայտնի
իմաստուն Սաադին՝ մարդիկ ծնվում են մաքուր բնույթով, ծնողներն են նրանց դարձնում հուդայականներ,
քրիստոնյաներ կամ կրակապաշտներ: Եվ այսպես մանուկը ծնվեց: Ինչպես են նրա հետ վարվում
մեր միջավայրում մեծ ի մասամբ: Առանց այդ երեխայի կարծիքը հարցնելու նրան տանում մտցնում
են անհասկանալի ծագման ջրի մեջ, մի լավ մրսեցնում ու լացացնում են, իսկ եթե երեխան
նորից առանց հասկանալ մի քիչ շատ է ընդդիմանում, խորհրդավոր քչփչում են, թե դևերն են
մեջից դուրս գալիս և լույս է իջնում հոգուն: Էլ չեն ասում, թե մեղք է այղ փոքրիկը,
մրսելու է թոքաբորբ ընկնի: Իսլամական միջավայրում մի քիչ ավելի վատ են վարվում, համապատասխան
հատվածից փոքր-ինչ կտրելով և մի քանի ժամանոց զռռոցներ պարգևելով փոքրիկներին: Աստված
սեր է: Հաճախ ասում են նման գործողություն անողները: Բա էդ ձև եք Դուք սիրու՞մ: Բա
որ այդ փոքրիկը մեծանա ու ինքն էլ որոշի համարժեք ձևով Ձեզ սիրել: Երեխայի հիմնարար
ազատություններ, մարդու իրավունքներ, ազատ ընտրելու իրավունք: Ու՞ր մնացին այդ երկերեսանի
արժեքները: Ի՞նչու եք մարդուն պարտադրում մի բան, որ նա կարող է գիտակից հասակում չուզի:
Դա նույն է, ինչ ասենք երկու տարեկան երեխայի վրա դաճվածք անես (ոմանք արդեն անում
են), չորս տարեկանին ստիպես խմել կամ ծխել, իսկ տասնհինգին ստիպես համասեռամոլ դառնալ:
Պարտադրանք չէ՞: Իհարկե պարտադրանք է: Տեղին
է հիշել Ժորժ Սիմենոնին, որը պատում էր, թե ինչպես է կարդացել Աստվածաշունչ և քրեական
օրենսգիրք: Եվնրա կարծիքով, Աստվածաշունչն ամենադաժան գիրքն է, որը երբևէ գրվել է:
Ու այսպես մեր կամքից անկախ, մենք դառնում ենք քրիստոնյա, կամ մեզ այդպես են ասում:
Ու հիմնավորումը՝ միակ ճշմարիտ ուղին դա է, կներեք, իսկ ո՞վ ասեց: Մեր ազգը փրկել է քրիստոնեությունը, ճշմարիտ կրոնը,
եկեղեցին: Ես Ձեզ ասում եմ... Ո՛չ պարոնայք սքեմավորներ: Ձեր սիրած ձևով՝ երիցս Ոչ:
Պատմական փոքրի էքսկուրս:
Չենք քննարկում պատմության խորքային իրողությունները: Անում
ենք եզրակացություններ միայն արտաքին տեքստերից, այնպես ինչպես գրված է պաշտոնապես:
Ամերիկյան հնդկացի Չիֆ Դեն Ջորջը, կարծես թե հայերիս համար է ասել հետևյալ միտքը._«Երբ
սպիտակ մարդը եկավ, մենք ունեինք հողեր, իսկ նա ուներ աստվածաշունչ. Հիմա նրանն են
բոլոր հողերը, իսկ մեզ մնացել է Աստվածաշունչը»: Երբ քրիստոնեությունը եկավ, մենք ունեին
հզոր մշակութային սինթեզ, իրեն բնորոշ բոլոր ուղղություններով և շերտերով: Այժմ մենք
ունենք միայն կիսաքանդ կամ սև եկեղեցիների պատեր, որոնք երբեմն որևէ մեկի մտքով անցնում
է փակել, ինչպես կփակի որևէ «օբյեկտ» խրախճանցս համար: Խիստ հումանիստ կրոնը մեզանում
տարածվեց արյունով, սրով, հրով և երկաթով: Մոգերը շատ արագ փոխեցին իրենց մասնագիտությունը՝
Քրիստոսն ինչ վատ Վահագն է ո՞ր: Սեր քարոզող կրոնի տարածողները ՍԵՐ բառի շատ «նեղ»
իմաստն էին ընկալում միայն: Ու այսպես քանդեցին
ու ջարդեցին, գողացան ու թալանեցին, նոր կրոնն են տարածում չէ՞: Սերն են քարոզում,
մարդկանց հոգիներն են լուսավորում, բա էլ ոնց լուսավորեն, եթե վառված ջահը փորը չմտցնեն:
Բա վեղարավորներին աղոթելու համար էներգիա է պետք, իսկ էներգիա ստանալու համար հաց
է պետք, իսկ ձրի հաց ուտելու համար տարածք է պետք՝ իր մոլորյալ բատրակներով: «Միակ
տարբերությունը որ կա պաշտոնական կրոնի և աղանդի միջև, դա նրանց ունեցած անշարժ գույքի
քանակն է». Ֆրանկ Զապպա: Ու այսպես, ազգովի
դարձանք քրիստոնյա ու «փրկվեցինք»: Եկավ Սուրբ Ավարայրի օրը: Վարդանը, տղեքով բան հավաքվեցին:
Երեց Ղվոնդը խաչը քցեց առաջ, որ Միշկանը (քաղաքական ենթաքտեքստ չփնտրել, Նյուսալավուրտի
անունն էր) տեսնի ու չոքի. Հասանք Ավարայր: Ղևոնդն ասաց._«Հլա մի րոպե, ում մինչ օրս
չեն մտցրել ջուրը»: Պարզվեց ահագին մարդու ջուրը չէին մտցրել ու աստծու հետ չէր հարաբերվել:
Պատմիչն ասում է, որ Ավարայրը կենաց մահու պայքար էր, այսինքն մի քանի ժամից որոշվելու
էր մեր ազգի ճակատագիրը, իսկ այդ ճակատագիրը ներկա զինվորների ձեռքին էր: Ու նույն
պատմիչը, խրոխտ հայտարարում է, թե մկրտության արարողությունը տևեց ամբողջ գիշեր: Պատկերացնում ե՞ք: Մի քանի ժամից մահու պայքար
ես տալու, ու փոխարենը զինվորիդ ասես գնա հանգստացիր, քնի. Ասում ես գնա մտի ջուրը,
սառի մեռի, միևնույնն է մի քանի ժամից մեռնելու
ես: Մի խոսքով, սա էլ մի դրվագ մեր չեղած Ավարայրից: Իսկ մինչ այդ հիշենք Արշակունյաց
մայրամուտը և հիշենք, թե սուրբ բարեպաշտ Մովսես Խորենացին իր նշանավոր Ողբում ինպես
էր հիշում որոշ տերտերների ՄԱՅՐամուտը: Արաբներ, եկեղեցին չկա: Որովհետև արաբները սկզբում
կրոնական պարտադրանք չէին ներկայացնում: Բագրատունյաց պետականություն: Պետրոս Գետադարձ
և ամեն ինչ ասված է: Կիլիկյան Հայաստան. Հուգենոտների և հակահուգենոտների պայքար: Թագավորությունը
կործանված է: Էջմիածինը Կիլիկիային. «Արի տուն»: Պատ.՝ «Միջերկրականի ափին լավ է, մեկ-մեկ
լողազգեստով աղջիկներ էլ են երևում»: Ու չեկավ: Անցավ վեց հարյուր տարի, այս անգամ
էլ Հրանուշը. «Արի տուն»: Ու այն հայտնի կոմբինացիան, որը սկզբնավորվում է ֆրանս-անգլիական
ճակատամարտերից մեկի ժամանակ: Խուլ ու խավար միջնադար: Ավերակ երկիր, քոչվոր դարձած
բնիկներ: Ուզվոր ու խեղկատակ երկրագործներ: Եկեղեցի. սեր և հանդուրժողականություն:
Բա որ այդքանը գիտեիք, մեզ ինչու կրակը գցեցիք: Հովսեփ Էմին-Սիմեոն Երևանցի: Մի կուշտ
ծիծաղել կարելի է: Ցեղասպանություն: Պոլսո պատրիարքարանը մկան ծակին հազար թուման է
տալիս, իսկ Թումանյանը կաթողիկոսի վրա գոռում է, թե գաղթականներին տեղ տուր: Երրորդ
Հանրապետություն: Չեմ էլ ուզում խոսեմ: Բացի հարստահարելուց, մշակույթ ոչնչացնելուց,
Հ Մեկի ոճով պատմություն շարադրելուց, սեփական ամբարները լցնելուց, որն ի դեպ շարունակվում
է, ինչ է տվել կրոնը Ով Հայ Ժողովրդին: Մտածեք: Աստվածաշնչյան բարոյականություններին
և ճշմարտություններին առանձին կանդրադառնամ:
Հ. Գ. Թողեք երեխաներին ազատ ընտրության հնարավորություն: Իրենք
որոշեն վախենան դժոխքից, թե թքած ունենան: Մի պարտադրեք նրանց այն խաչը, որ քարշ եք
տվել 1700 և ավելի տարի ու ոչինչ չեք ստացել, բացի կորցնելուց:
Հ. Գ. 2. «Մարդը երբեք չի դառնա ազատ, քանի դեռ չի վռնդել աստծուն
իր գիտակցությունից». Դենի Դիդրո: 
0 коммент.:
Отправить комментарий